Przesuń suwakiem w prawo, aby porównać budowę serca z wadą PFO (białe tło) oraz zdrowego (szare tło)
Przetrwały Otwór Owalny (PFO): Cicha dziurka w sercu
Przetrwały Otwór Owalny (PFO) to wrodzona nieprawidłowość serca, polegająca na niezamknięciu się otworu między prawym a lewym przedsionkiem serca po narodzinach.
Otwór ten – otwór owalny – jest niezbędny w życiu płodowym, umożliwiając przepływ utlenowanej krwi z łożyska matki do lewego przedsionka i dalej do całego ciała, z pominięciem niedziałających jeszcze płuc.
Zwykle, po pierwszym oddechu noworodka, ciśnienie w lewym przedsionku wzrasta, co powoduje zamknięcie otworu owalnego przez przegrodę wtórną.
Jeśli zamknięcie nie nastąpi całkowicie, mówimy o przetrwałym otworze owalnym (PFO).
Czym dokładnie jest przetrwały otwór owalny?
W okresie prenatalnym otwór owalny umożliwia przepływ krwi bogatej w tlen z prawego przedsionka bezpośrednio do lewego, omijając płuca.
Po narodzinach, gdy płuca zaczynają funkcjonować, ciśnienie w lewym przedsionku wzrasta, co zwykle prowadzi do zamknięcia otworu.
U około 20–25% populacji dochodzi jednak do niepełnego zamknięcia, pozostawiając niewielki szczelinowaty otwór – właśnie to nazywamy PFO.
Przyczyny
Dokładne przyczyny nie są w pełni poznane.
Najczęściej uznaje się PFO za wariant rozwojowy, a nie skutek konkretnej wady genetycznej czy środowiskowej.
Nie stwierdzono jednoznacznych czynników ryzyka, choć możliwy jest pewien wpływ genetyki.
Objawy
W większości przypadków PFO nie daje żadnych objawów i pozostaje niezdiagnozowane przez całe życie.
U niektórych osób, szczególnie w sytuacjach zwiększonego ciśnienia w prawym przedsionku (kaszel, wysiłek), może dojść do chwilowego przepływu krwi w niewłaściwym kierunku.
W rzadkich przypadkach PFO może prowadzić do powikłań, takich jak:
❤️ Paradoksalny zator – skrzep omijający płuca może trafić do mózgu lub serca
❤️ Migrena z aurą – możliwy związek, nadal badany
❤️ Choroba dekompresyjna u nurków – pęcherzyki azotu mogą ominąć płuca i przedostać się do krążenia systemowego
Rozpoznanie
PFO często wykrywane jest przypadkowo. Jeśli są wskazania, lekarz może zlecić:
💚 Echokardiografię przezklatkową – wstępna ocena
💚 Echokardiografię przezprzełykową (TEE) – dokładniejsze badanie z podaniem kontrastu
💚 Doppler przezczaszkowy (TCD) – ocena przepływu krwi w mózgu po dożylnym podaniu kontrastu
Leczenie
W większości przypadków PFO nie wymaga leczenia. Interwencję rozważa się, gdy wystąpią powikłania, np.:
💚 Udar kryptogenny z dużym przeciekiem – rozważa się zamknięcie PFO
💚 Uciążliwe migreny z aurą – przy braku skuteczności innych metod
💚 Choroba dekompresyjna u nurków – przy nawracających objawach
Metody leczenia:
💚 Zamknięcie przezskórne cewnikiem – najczęstsza metoda, małoinwazyjna, z krótkim czasem rekonwalescencji
💚 Zamknięcie chirurgiczne – rzadkie, zwykle wykonywane przy okazji innych operacji serca
Rokowanie
U większości osób z PFO rokowanie jest bardzo dobre.
W większości przypadków PFO nie wpływa na jakość życia.
Jeśli konieczne jest leczenie, zabieg jest bezpieczny i skuteczny.
Podsumowanie
Przetrwały otwór owalny to częsta, zazwyczaj nieszkodliwa wada wrodzona serca.
Większość osób z PFO nigdy nie doświadcza żadnych problemów zdrowotnych.
W rzadkich sytuacjach – takich jak udar kryptogenny czy choroba dekompresyjna – możliwe jest skuteczne leczenie.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości lub objawów warto skonsultować się z lekarzem kardiologiem.
Drodzy Rodzice i opiekunowie!
Jako mama 7-letniego Krystiana z WWS rozumiem, jak trudne i pełne wyzwań może być życie z dzieckiem z wadą serca. W fundacji Espero – Nadzieja dla dzieci znajdziecie wsparcie, zrozumienie i pomoc, których potrzebujecie. Nie wahajcie się skontaktować z nami. Jesteśmy tu, aby Wam pomóc.
Razem zawalczymy o serce Waszego dziecka!
